Cuba spreekt vanwege zijn rijke caribische cultuur en zijn karakteristieke sigaren tot de verbeelding. Jaarlijks reizen er miljoenen toeristen naar dit eiland om te genieten van de vele stranden aan de lange kustlijn, om te wandelen in de verschillende nationale parken of om de cultuur van Havana te proeven. Cuba is beroemd en berucht vanwege zijn communistische systeem, waardoor het land compleet anders aanvoelt dan andere Caribische eilanden.

Lees hier meer over de geschiedenis, cultuur en bezienswaardigheden van Cuba.

Feiten en cijfers

Kaart

Cuba is met een oppervlakte van ongeveer 110.000 km2 het grootste eiland in de Caribische Zee. Het ligt ongeveer 160 kilometer van het zuidelijkste puntje van Florida en ongeveer 190 kilometer van Mexico. Verder wordt Cuba omringd door enkele andere eilandstaten, zoals de Bahama’s, Jamaica, Haïti en de Kaaimaneilanden. De hoofdstad van Cuba is Havana. Dit is ook met afstand de grootste stad van het eiland met meer dan 2 miljoen inwoners. Andere grote steden in Cuba zijn Santiago de Cuba en Camagüey. Cuba telt daarnaast ook nog honderden kleinere eilanden. Het grootste daarvan is Isla de la Juventud, dat ten zuidwesten van het Cubaanse vasteland ligt.

Geschiedenis

De prekoloniale geschiedenis
De eerste bewoners van Cuba, ook wel de Guanahatabey genoemd, waren jagers en verzamelaars, die vanaf ongeveer 3500 voor onze jaartelling het eiland bewoonden. In de millennia daarna migreerden de Taíno, een bevolkingsgroep oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Amerika, via de Kleine Antillen naar het noorden. Toen de Taíno uiteindelijk in Cuba terecht kwamen, werden de Guanahatabey steeds verder naar het westen van het eiland gedreven. In tegenstelling tot de eerste bewoners van Cuba waren de Taíno bedreven in de landbouw. Ze teelden onder meer cassave, maïs en paprika. Toen de eerste expeditie van Columbus in 1492 de kusten van Cuba aandeed, bewoonden de Taíno het overgrote deel van het eiland.

Columbus op Cuba
De Venetiaanse ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus begon in 1492 met zijn tocht over de Atlantische Oceaan. Hoewel het vinden van een zeeweg naar Azië zijn doel was, stuitte hij op de Caribische eilanden, waaronder Cuba. In de jaren hierna reisden er meer Spanjaarden af naar de Nieuwe Wereld. Er werden koloniën gesticht op de diverse eilanden van de Cariben en in 1511 begonnen de Spanjaarden een veroveringsoorlog op Cuba, waarbij ze tegen de Taíno vochten. De Taíno werden geleid door Hatuey, een verzetsstrijder die uit het moderne Haïti kwam. Er volgde een bloedige guerillaoorlog van drie jaar. De Europese veroveraars bleken te sterk en Cuba werd uiteindelijk aan het Spaanse imperium toegevoegd. In 1519 werd Havana gesticht door de koloniale machthebbers, waarmee de basis voor het moderne Cuba werd gelegd. Tegenwoordig wordt de verzetsstrijder Hatuey echter door een groot deel van de Cubaanse bevolking gezien als een held.

De Spaanse kolonie Cuba
In de decennia na de verovering van Cuba werd de oorspronkelijke bevolking van het eiland systematisch achtergesteld en uitgebuit door de Spanjaarden. Zo werden de Taíno gedwongen tewerkgesteld of op willekeurige basis vermoord. Ook stierven duizenden Taíno als gevolg van ziektes die de Europeanen meebrachten. De Spanjaarden deden er alles aan om van Cuba hun belangrijkste machtsbasis in de Nieuwe Wereld te maken. Er werden tientallen plantages gebouwd waar suiker en tabak kon worden verbouwd. Aangezien er niet genoeg arbeidskrachten waren in Cuba om op deze plantages te werken, importeerden de Spanjaarden gedurende meerdere eeuwen honderdduizenden slaven vanuit Afrika.

Het "Castillo de la Real Fuerza" werd in de 16e eeuw door de Spanjaarden gebouwd en is nog steeds in Havana te bezichtigen

De Spanjaarden waren lang niet de enigen die op Cuba aasden. Andere koloniale machten, zoals de Engelsen, de Nederlanders en de Fransen waren ook actief in de Cariben. In 1628 werd de Spaanse vloot in Havana door een Nederlandse vloot geplunderd en in de 18e eeuw ondernamen de Britten meerdere pogingen om Cuba in te nemen, wat uiteindelijk lukte in 1762. De nieuwe machthebbers hadden het eiland korter dan een jaar in hun bezit. In 1763 kwam Cuba terug in Spaanse handen, na het te hebben geruild voor Florida.

De weg naar onafhankelijkheid
In het 19e-eeuwse Cuba waren er meerdere bewegingen die naar een vorm van onafhankelijkheid van de Spaanse kroon streefden. Zo streed José Antonio Aponte, een timmerman van Afrikaanse komaf, voor de afschaffing van de slavernij. Ook kwamen er organisaties op die zich naar de onafhankelijkheidsstrijders van Zuid-Amerika modelleerden. Pas in 1868 brak er een grote oorlog uit tussen de Cubaanse rebellen en de Spanjaarden. Na tien jaar van zware gevechten trokken de Spaanse legers aan het langste eind. In 1879 brak er een tweede opstand uit tegen de Spanjaarden, maar ook deze werd al binnen een jaar neergeslagen. Een aantal jaar na deze onlusten, in 1886, werd de slavernij op Cuba definitief afgeschaft.

De politieke situatie op het eiland bleef instabiel. In 1895 brak er opnieuw een conflict uit tussen de Spaanse gezagdragers en de Cubaanse onafhankelijkheidsbeweging. De Spanjaarden stuurden algauw een leger van meer dan 200.000 soldaten naar Cuba om de opstand bloedig neer te slaan. Tijdens de oorlog werden honderden Cubaanse burgers naar concentratiekampen gedeporteerd, omdat de Spanjaarden vreesden dat ze met de opstandelingen samenwerkten. Meer dan 170.000 Cubanen kwamen om als gevolg van de zware omstandigheden in deze kampen.

De opstandelingen kregen meer en meer sympathisanten binnen, maar ook buiten Cuba. Beelden van de verschrikkingen op het eiland verspreidden zich over de wereld, waardoor er onder de bevolking van de Verenigde Staten de roep ontstond om de Cubanen te hulp te schieten. De regering in Washington, die inzag dat het conflict de Amerikaanse handelsbelangen in gevaar bracht, ontketende een korte oorlog tegen Spanje. In 1898 waren de Spanjaarden verslagen en werd het eiland door Amerikaanse troepen bezet.

De opmaat naar de Cubaanse revolutie
In de eerste jaren na de Cubaanse onafhankelijkheid oefende Amerika een grote invloed uit op de Cubaanse politiek en economie. Leiders die de Amerikanen niet goed gezind waren, werden afgezet en de lokale economie kwam steeds meer in handen van buitenlandse investeerders. Tegen het eind van de jaren vijftig werd Cuba met harde hand geregeerd door de dictator Fulgencio Batista, die door de Amerikanen werd gesteund. Ondergronds verzet tegen de regering groeide, tot Batista in 1959 door Cubaanse revolutionairen onder leiding van Fidel Castro werd afgezet. Castro stichtte vervolgens met zijn partij een communistische eenpartijstaat.

Het communistische Cuba
Het regime van Castro reorganiseerde het regeringsapparaat van Cuba. De economie werd centraal georganiseerd en de staat kreeg volledige controle over de landbouwproductie. Ook werden vele Amerikaanse bezittingen op het eiland geconfisceerd en werden er nauwere banden met de Sovjet-Unie aangehaald. Dit alles leidde tot spanningen met de Verenigde Staten. In 1961 vielen Cubaanse ballingen, opgeleid en financieel gesteund door de Amerikanen Cuba binnen in de Varkensbaai, een baai aan de zuidkust van het eiland. Deze operatie mislukte , waarna de relatie tussen de twee landen nog meer verzuurde. In 1962 kwamen de spanningen tot een hoogtepunt tijdens de Cubacrisis. De Sovjet-Unie had kernraketten op Cuba geplaatst, wat tot grote verontwaardiging in de Verenigde Staten leidde. Het Amerikaanse leger wierp een blokkade op rondom Cuba, terwijl de vloot van de Sovjet-Unie op weg was om de Cubanen te steunen. Het conflict liep gelukkig met een sisser af.

In het Cubaanse straatbeeld zijn veel beeltenissen van de communistische revolutie te vinden

Cuba werd in de tweede helft van de 20e eeuw veelvuldig geplaagd door economische instabiliteit. Westerse landen hadden een handelsembargo ingesteld, waardoor Cuba maar moeilijk aan bepaalde grondstoffen kon komen. Verder mengden Cubaanse milities zich in meerdere internationale conflicten. Dit leidde ertoe dat veel landen Cuba als staatssponsor van terrorisme gingen zien. In de loop der decennia werd het strenge communistische beleid wel wat meer losgelaten. Het bedrijfsleven kreeg hierdoor meer kans. Ook kwamen er meer en meer toeristen naar Cuba, wat de lokale economie meer geld opleverde.

Cultuur

De Spaanse cultuur heeft de samenleving van Cuba in de loop van de geschiedenis sterk beïnvloed. Het overgrote deel van de Cubaanse bevolking is aanhanger van de katholieke kerk, de Cubaanse architectuur is sterk geïnspireerd door Spaanse architectuur en de volkstaal van Cuba is het Spaans. Verder is er als gevolg van de transatlantische slavenhandel ook invloed van verschillende Afrikaanse volkeren terug te vinden op Cuba. Zo vinden vele Cubaanse dansen en muziekstijlen hun oorsprong in de Afrikaanse gemeenschap. Cubaanse dansen zoals de Salsa en de Rumba zijn tegenwoordig over de hele wereld bekend. Er zijn nauwelijks tradities overgebleven van de Taíno, de oorspronkelijke bewoners van Cuba, aangezien velen van hen de ziektes en de oorlogen tegen de Spanjaarden niet overleefden. Tegenwoordig is er een kleine groep Cubanen die beweert van de Taíno af te stammen.

Autorijden op Cuba
Iedereen die weleens in Cuba is geweest, zal het meteen zijn opgevallen dat er nog veel auto’s uit de vijftiger jaren rondrijden. Door het handelsembargo dat de Verenigde Staten destijds oplegde, konden er geen moderne auto’s meer naar het eiland worden geëxporteerd. De Cubanen moesten het dus doen met wat ze hadden. Deze auto’s zijn gedurende de jaren veelvuldig gerepareerd en staan vaak letterlijk op het punt uit elkaar te vallen.

Cuba staat bekend om zijn vele oldtimers

Klimaat

Het overgrote deel van Cuba heeft een tropisch savanneklimaat. In het noordwesten en het oosten van het eiland is er echter ook sprake van een tropisch regenwoudklimaat. Ook worden bepaalde kustgebieden door een moessonklimaat gekenmerkt. Het regenseizoen loopt van mei tot en met oktober. Tussen november en april is het droger. Er bestaat echter een grote regionale variatie wat betreft het neerslagpatroon.

Door het tropische klimaat heeft Cuba een grote verscheidenheid aan vegetatie en wilde dieren. Helaas is er in de afgelopen eeuwen veel natuurgebied verloren gegaan als gevolg van plantages, die voor de productie van suikerriet, koffie en rijst werden gebouwd. Tegenwoordig wordt nog ongeveer één vierde van het oppervlak van Cuba door bossen en regenwouden bedekt.

In januari ligt de gemiddelde temperatuur rond de 23 graden en in juli rond de 27 graden. Heel het jaar door is Cuba dus een aantrekkelijk land om naar te reizen. Vanwege de lagere temperaturen en het droge seizoen gaan de meeste reizigers tussen november en april naar Cuba. Ook kan het in de zomermaanden juli en augustus betrekkelijk druk zijn. In mei, juni, september en oktober reizen er relatief minder toeristen naar Cuba, wat deze maanden ideaal maakt, mocht u een rustigere vakantie willen.

Toerisme

Er valt voor de gemiddelde reiziger veel op Cuba te beleven. Lees hier meer over de veelzijdigheid van het eiland.

Een strandvakantie op Cuba
Cuba is met zijn kustlijn van meer dan 6.000 kilometer lang de perfecte bestemming voor een strandvakantie. De temperatuur van het zeewater schommelt door het jaar heen tussen de 24 en 29 graden, wat uiteraard zeer aangenaam is voor de fanatieke zwemmer. Verder biedt Cuba meerdere aantrekkelijke plekken om te snorkelen en zijn er talloze mogelijkheden om boottochtjes over het azuurblauwe water te maken.

De populairste steden van het eiland
Havana is met meer dan 2 miljoen inwoners de grootste stad van Cuba. Het is ook de stad die het populairst is onder toeristen. De meeste toeristen brengen graag een bezoekje aan Oud-Havana. Dit gedeelte van de stad is vrijwel volledig te voet begaanbaar en heeft veel kleine winkeltjes en musea. Vedado is een stadsdeel dat in het noorden van Havana ligt. Hier wonen over het algemeen rijkere Cubanen. Door toeristen wordt deze wijk echter nog niet zo druk bezocht. Ten slotte is er Centraal-Havana, dat tussen Oud-Havana en Vedado in ligt. Dit is het dichtstbevolkte deel van de stad, wat het wel de meest geschikte plek maakt om het hectische leven van de stad te ervaren.

Trinidad ligt iets meer dan 300 kilometer ten oosten van Havana en is op de hoofdstad na de populairste bestemming voor toeristen. Doordat Trinidad tussen de bergen en de zee ligt, valt er voor toeristen veel te beleven. Zo zijn er genoeg mogelijkheden om te hiken en om van het warme Caribische zeewater te genieten. Verder staat Trinidad nog bekend om de vele gebouwen uit het koloniale tijdperk.

Trinidad is na Havana de populairste stad onder toeristen

Cienfuegos in het zuiden van Cuba werd gesticht door de Fransen. Dit is nog steeds terug te zien aan de vele Franse straatnamen. De stad staat bekend als de parel van het zuiden. De vele oude gebouwen en de prachtige kustlijn moet u daarom ook zeker bezoeken.

De Cubaanse natuur
Naast het bruisende culturele leven heeft Cuba ook op het gebied van natuur veel te bieden. Het eiland heeft 14 nationale parken, elk met zijn eigen unieke natuur. Wandelaars trekken daarom graag de Cubaanse binnenlanden in om van het Caribische natuurlandschap te genieten.

De Viñales-vallei staat op het verlanglijstje van menig backpacker. Deze vallei in het uiterste westen van Cuba staat bekend om de Mogotes, rotsen van kalksteen die door erosie ronde toppen hebben gekregen. Hier zijn ook veel fietsroutes te vinden voor de sportieve reiziger.

De Viñales-vallei valt op door haar karakterestieke kalksteenrotsen

Wandelliefhebbers brengen ook graag een bezoekje aan het natuurpark Topes de Collante, dat ten zuiden van Trinidad ligt. Hier kunt u een spectaculaire wandeltocht maken naar de Salto de Caburní, een waterval van 62 meter hoog. Neem ook zeker een duik in het meer waarin de waterval uitmondt.

Een ander beroemd natuurlandschap ligt in het uiterste oosten van Cuba, een paar kilometer westelijk van de stad Baracoa. Hier kunt u de berg El Yunque beklimmen. Door de dichte begroeiing kan het lastig zijn de paden te bewandelen, maar het de moeite waard de top te bereiken, aangezien het uitzicht spectaculair is.

Economie en valuta

Cuba wordt volgens strenge socialistische principes bestuurd. Dit betekent dat de staat directe controle heeft over vele sectoren in de economie. De overheid bepaalt de verkoopprijzen van veel alledaagse producten en het oprichten van eigen winstgevende ondernemingen was lange tijd ten strengste verboden. In de laatste decennia zijn de regels ietwat versoepeld, waardoor het voor Cubanen nu bijvoorbeeld is toegestaan kleine winkeltjes te openen. De staat blijft wel de volledige macht over het economische beleid houden.

In Cuba wordt er betaald met de Cubaanse Peso (CUP). Er zijn biljetten in omloop van 1, 3, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 en 1000 peso. Ook zijn er munten van 1, 3 en 5 peso en munten van 5 en 20 cent. De meeste Cubanen betalen met contant geld. Zorg er dus voor dat u tijdens uw reis voldoende contanten op zak hebt. In de grote steden zijn wel pinautomaten, waar u alleen met een creditcard geld kunt opnemen. Let er op dat creditcards van Amerikaanse banken vaak niet worden geaccepteerd. Het centrum van Havana

Fooi geven voor kleine diensten is zeer gebruikelijk. Houd er wel rekening mee dat er op plekken waar veel toeristen komen vaak Cubanen rondhangen die u om geld kunnen vragen voor de kleinste dingetjes.

Veiligheid

Vergeleken met veel andere Latijns-Amerikaanse landen is Cuba betrekkelijk veilig. Toch komt er criminaliteit voor. Vermijd daarom donkere steegjes en wees altijd op uw hoede voor zakkenrollers.

Tussen juni en november komen er regelmatig tropische stormen voor op Cuba. Houd het lokale weerbericht dus in de gaten en houd altijd de juiste noodnummer bij de hand.

Muggen op Cuba kunnen ziektes overdragen. Neem dus genoeg anti-muggenmiddelen mee om u tegen steken te beschermen.

Visum

Voor een reis naar Cuba is het vereist een visum aan te vragen. Dit kan u doen middels een online-formulier voor € 39,95 per stuk. Het visum wordt vervolgens per post opgestuurd, waarna u het met de hand moet invullen. Als u vanuit de Verenigde Staten naar Cuba reist, heeft u echter een ander type visum nodig. Hiervoor moet u een toeslag betalen van € 58,00 per persoon.

Direct een visum Cuba aanvragen