Het Verenigd Koninkrijk omvat Groot-Brittannië (England, Wales en Schotland) en Noord-Ierland. Het is het grootste eiland van Europa en het op acht na grootste eiland ter wereld. Het VK heeft een rijke geschiedenis en is een van de belangrijkste economieën in Europa. De bruisende hoofdstad Londen is een populaire bestemming voor een stedentrip in Europa. Ook natuurliefhebbers zullen aan hun trekken komen, want er valt veel te ontdekken. Van groene velden en heuvellandschappen in Centraal-Engeland tot de indrukwekkende bergen in de Schotse Hooglanden.

Feiten en cijfers

Kaart

Het Verenigd Koninkrijk is een eilandstaat in West-Europa. Het bestaat uit het eiland Groot-Brittannië (Engeland, Schotland en Wales) en een deel van het Ierse eiland (Noord-Ierland). Deze eilanden worden ook de Britse eilanden genoemd. Verder maken ook andere kleinere eilandgroepen rond om de Britse eilanden deel van het Verenigd Koninkrijk uit.

Geschiedenis

Prehistorie
Tijdens de bronstijd werd Stonehenge gebouwd. Dit is een van de bekendste megalithische monumenten wereldwijd en een populaire bezienswaardigheid voor toeristen.

Romeinse tijd
In het jaar 43 begon de Romeinse keizer Claudius met de verovering van Britannia (tegenwoordig Groot–Brittannië). Hij kon binnen enkele jaren een overwinning behalen tegen de plaatselijke stammen en een groot deel van het eiland veroveren. De Romeinen drongen tot aan de grens van het huidige Schotland door. De Romeinse provincie Britannia bleef tot het jaar 410 grotendeels onder Romeins gezag. In 410 trokken de Romeinen zich van het eiland terug.

Angelsaksische tijd
Na het vertrekken van de Romeinen vielen meerdere Germaanse stammen het land binnen. De Juten, de Angelen en de Saksen. De naam Engeland is afgeleid van de van het woord “Angelen”. Ze konden zich vestigen op het eiland en verdreven de lokale bevolking naar de uithoeken van het land. De nieuwe heersers vormden hun eigen staten op het eiland.

Vikingentijd
Vanaf 793 werd het Angelsaksisch Engeland meerdere keren aangevallen door Vikingen vanuit Scandinavië. Rond het jaar 850 veranderden hun rooftochten in veroveringstochten. Dat wil zeggen dat de Vikingen niet meer alleen aanvielen om te roven, maar om zich ook daadwerkelijk te vestigen op de Britse eilanden. Rond 865 vielen de Vikingen met het zogenaamde “Grote heidense leger” Engeland binnen onder leiding van Ivar de Beenderloze en Halfdan Ragnarsson. De Vikingen staken toen vanuit Denemarken de zee over en versloegen in korte tijd de koninkrijken op het eiland. Voordat ze echter het machtigste koninkrijk Wessex konden onderwerpen, werden de Vikingen verslaan door koning Alfred in 878. Desondanks was koning Alfred gedwongen toe te staan dat de Vikingen een gedeelte van het Britse eiland kregen. Dit gedeelte werd “Danelaw” genoemd. Een voorwaarde was echter dat de Vikingen zich bekeerden tot het christendom.

Aanval van de Normandiërs
In 1066 brak er een strijd om de Engelse troon uit. Op dat moment waren er drie kandidaten voor de Engelse troon. Willem van Normandië was één van de drie koningen die de troon opeisten. De Engelse edelen riepen echter Harold Godswinson tot koning Harold II uit. Dit beviel Willem van Normandië niet. Daarom trok hij korte tijd later ten strijde en viel England aan. In de beroemde veldslag bij Hastings versloeg hij koning Harold II en veroverde daarna heel Engeland.

Het huis Tudor
Het huis Tudor was een Engelse dynastie. Tussen 1485 en 1603 kwamen de koningen en koninginnen van Engeland en Wales uitsluitend uit hun huis. Tijdens hun regentschap veranderde hun koninkrijk van een onbelangrijke staat tot een machtige natie. Het begin van hun dynastie wordt beschouwd als het einde van de middeleeuwen in Engeland. Het markeerde een bloeiperiode van de Engelse cultuur, literatuur, architectuur en ook handel.

Industriële revolutie
Engeland wordt als het land van oorsprong van de industriële revolutie beschouwd. Deze ingrijpende verandering begon rond het jaar 1750 en beïnvloedde bijna alle aspecten van het economische systeem. Productieprocessen werden steeds meer door machines uitgevoerd. Er werden steeds meer goederen geproduceerd en over een steeds groter wordend wegennet vervoerd. In die tijd ontstonden veel fabrieken en mensen trokken vanuit het platteland naar de steden, die enorm aan het groeien waren.

De negentiende eeuw
Engeland bloeide tijdens de negentiende eeuw economisch op. De industrialisatie was in volle gang. Engeland was op technologisch niveau ongeëvenaard en een voorbeeld voor de rest van de westerse wereld.Aan het begin van de negentiende eeuw waren de Britten daarnaast oorlog aan het voeren tegen Napoleon uit Frankrijk. De Britten hadden zijn vloot vernietigd, daarom wilde Napoleon door een handelsblokkade de Britse economie verzwakken. In de praktijk betekende dit dat het voor alle Europese havens verboden was om met Groot-Brittannië te handelen.

In 1815 was Engeland het machtigste land ter wereld nadat Napoleon in 1814 werd verslaan in Europa. Engeland hield deze positie nog tot 1914. De zogenaamde “pax Britannica” hield in dat Groot-Brittannië alle oceanen onder zijn controle had. Bovendien leefde ook een groot deel van de wereldbevolking in afhankelijke gebieden of gebieden die door Engeland gecontroleerd werden. De Engelse koloniën waren toen zo uitgebreid dat er sprake was van een rijk waar de zon nooit onderging.

De tijd tussen 1837 en 1901 wordt de victoriaanse tijd genoemd omdat toen koningin Victoria het rijk regeerde. Tijdens haar regentschap groeide de Engelse bevolking snel. Londen was en bleef lange tijd de grootste stad ter wereld. De industriële revolutie ging helaas niet alleen gepaard met voordelen. De leefomstandigheden van de bevolking in de Engelse steden waren vaak vreselijk. Sterke vervuiling, onzuiver drinkwater en ziektes waren aan de orde van de dag.

In de tweede helft van de negentiende eeuw werden een aantal politieke hervormingen in gang gezet en de emancipatie van de arbeiderklasse was begonnen.

De twintigste eeuw
Inmiddels stonden andere Europese mogendheden op het punt om Engeland in te halen op economisch en militair vlak.

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Deze oorlog duurde vier jaar lang en Engeland stond uiteindelijk aan de kant van de overwinnaars. Desondanks waren de machtsverhoudingen veranderd. De tijd van de onbetwiste Engelse machtpositie was ten einde gekomen en sommige Engelse koloniën begonnen toen hun onafhankelijkheid te verklaren. Het proces van dekolonisatie was begonnen en bleef gedurende de hele twintigste eeuw een belangrijke verandering.

Na de Eerste Wereldoorlog nam de Engelse arbeiderspartij Labour Party de plaats van de Liberale partij als een van de twee grote partijen in. De arbeidersklasse eiste toen steeds meer rechten en invloed op. Tegelijkertijd verloor de kerk meer en meer invloed omdat mensen met een steeds betere opleiding moeilijker te overtuigen waren.

In 1939 begon de Tweede Wereldoorlog. Engeland stond opnieuw aan de winnende kant, maar ook deze oorlog liet zijn sporen achter. Groot-Brittannië was niet meer in staat om het Britse Rijk onder controle te houden. Brits-Indië werd in 1947 onafhankelijk en ook bijna alle overige koloniën werden gedurende de tweede helft van de twintigste eeuw zelfstandig. Dit was het einde van het Britse Rijk.

De Labour Party vierde na de Tweede Wereldoorlog een duidelijke overwinning met grote maatschappelijke veranderingen als gevolg. Sommige bedrijven werden genationaliseerd en de National Health Service (het Britse gezondheidsstelsel) en de verzorgingsstaat werden opgericht.

Tijdens de regering van Margaret Thatcher van de Conservatieve Partij tussen 1979 en 1989 was er daarentegen sprake van een neoliberaal beleid. Er vonden privatiseringen van bedrijven plaats. Thatcher wordt gezien als een van de belangrijkste politieke leiders van de jaren tachtig.

Er volgde een regering van de Labour Party tussen 1997 en 2010 onder premier Tony Blair. Tijdens zijn regeringstijd kregen Schotland, Wales en Noord-Ierland hun eigen wetgevend parlement nadat de burgers in referenda ervoor hadden gestemd.

Eenentwintigste eeuw
In 2016 liet de toenmalige premier een referendum houden over de vraag naar het lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk van de Europese Unie. Dit referendum eindigde met een kleine meerderheid van 51,89% voor het verlaten van de Europese Unie. Op 31 januari 2020 verliet het Verenigd Koninkrijk officieel de Europese Unie.

Cultuur

De cultuur van het Verenigd Koninkrijk werd door talrijke factoren beïnvloed. Zowel de eigen geschiedenis, de religieuze invloed van het christendom, de invloed vanuit de andere Europese landen als ook vanuit de koloniën. De Britse cultuur kent daarom een grote diversiteit. Ook in de voormalige koloniën zijn tegenwoordig nog veel aspecten van de Britse cultuur terug te vinden.

Taal
De Engelse taal kwam voor het eerst op in de vroege middeleeuwen. Het is de facto de officiële taal van het Verenigd Koninkrijk. Naar schatting spreekt 95% procent van de bevolking uitsluitend Engels. Naast het Engels zijn er echter nog zeven andere regionale talen door de Britse overheid erkend.

Popmuziek
In de muziekwereld heeft het Verenigd Koninkrijk eveneens een grote invloed gehad. De popgroep The Beatles was in de jaren 60 en 70 actief en wordt beschouwd als de invloedrijkste band in de popgeschiedenis. Het is bovendien de bestverkopende band in de geschiedenis met een geschatte verkoop van meer dan 600 miljoen platen wereldwijd.

Literatuur
Ook op het literaire vlak heeft Engeland wereldberoemde (toneel)schrijvers zoals William Shakespeare gehad. Hij werd geboren in 1564 en wordt gezien als de grootste schrijver die Engeland ooit heeft voortgebracht. De toneelstukken van Shakespeare werden bekend vanwege de kwaliteit, maar vooral ook omdat ze een grote invloed op de Engelse taal hebben gehad. Veel uitdrukkingen en woorden die tegenwoordig in de Engelse taal werden gebruikt, komen oorspronkelijk uit Shakespeares teksten.

Sport
Het Verenigd Koninkrijk is bekend voor talrijke types sport zoals voetbal, cricket, rugby, tennis, paardensport, tafeltennis en darts. Een aantal van deze sporten werden in Engeland uitgevonden of populair gemaakt.

De Britse keuken
De Britse keuken is door verschillende factoren beïnvloed. Aan de ene kant de invloed door de Kelten, de Vikingen, de Romeinen, de Angelsaksen en de Normandiërs. Aan de andere kant is de invloed vanuit de voormalige koloniën zoals India, Pakistan en Bangladesh terug te vinden in de Britse keuken. Er zijn een aantal wereldwijd bekende topkoks die oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk komen, zoals Jamie Oliver of Gordon Ramsay. Sommige van de bekende gerechten uit de Engelse keuken zijn:

• Het Engels ontbijt met ei, witte bonen in tomatensaus, spek, worst en soms ook met toast en bloedworst.
• De sandwich: een belegd broodje dat eigenlijk vrijwel overal op de wereld wordt gegeten, heeft zijn oorsprong in de Engelse gemeente Sandwich.
• Fish and Chips: gefrituurde vis en friet

Thee
De theecultuur is eveneens een belangrijk onderdeel van de Britse cultuur. In de zeventiende eeuw kwam thee uit Azië naar het Verenigd Koninkrijk en werd daar steeds populairder. Aan het begin was het een luxeproduct, maar later werd de drank gedronken door mensen uit alle klassen van de maatschappij. Tegenwoordig is het Verenigd Koninkrijk een van de landen waar de meeste thee in Europa wordt gedronken.

Bijzondere feestdagen: St.-Patricks’s Day
Deze feestdag wordt binnen het VK alleen in Noord-Ierland gevierd. St.-Patrick’s Day valt op 17 maart en dient ter herdenking van Saint Patrick, de beschermheilige van het land. Op St.-Patrick’s Day vinden overal (in Noord-Ierland) openluchtconcerten, kermissen en grote optochten plaats. Groen is daarbij de alomtegenwoordige kleur.

Klimaat

Het Verenigd Koninkrijk heeft over het algemeen een gematigd zeeklimaat met warme zomers en relatief milde winters. Daarnaast is er hoge neerslag tijdens het hele jaar. De belangrijkste factoren voor het klimaat zijn de positie tussen de vijftigste en eenenzestigste breedtegraad en de invloed van de Atlantische Oceaan en vooral ook de impact van de golfstroom. Deze stroming brengt relatief warm water vanuit de Golf van Mexico naar Europa. Op zijn weg komt de golfstroom ook langs de Britse eilanden en beïnvloedt het lokale klimaat. Het Verenigd Koninkrijk ligt in een zone waar koude polaire lucht op warme tropische botst.

Daardoor kan het weer buitengewoon wisselvallig zijn en snel veranderen. De temperatuurverschillen zijn echter relatief laag tijdens het hele jaar. De zonneschijnduur in het Verenigd Koninkrijk is relatief kort. Op twee derde van de dagen is de hemel bedekt met wolken. Aan de zuidelijke kust is de zon vaker te zien. Daarnaast is wind ook een typisch kenmerk van het plaatselijke klimaat. Dit komt mede door de Atlantische Oceaan in het westen. De hoogste temperatuur ooit in het VK gemeten was 40,3 °C op 19 juli 2022 in de dorpen Coningsbury en Waddington. De koudste temperatuur ooit gemeten in het VK was -27,2 °C in Schotland.

Toerisme

Naar schatting hebben 41,2 miljoen toeristen het Verenigd Koninkrijk in 2024 bezocht. Dat betekent dat er voor het eerst sinds de coronapandemie weer meer toeristen naar de Britste eilanden kwamen dan ervoor (in 2019).

In 2022 kwamen de meeste bezoekers uit de Verenigde Staten (4,6 miljoen). Op de tweede plaats staat Frankrijk (2,8 miljoen) en op de derde plaats Ierland met 2,5 miljoen bezoekers.

Bezienswaardigheden en reistips

Londen
De hoofdstad van Engeland is wereldwijd bekend en ligt in het zuidoosten van het eiland. De stad heeft een rijke geschiedenis en een groot aantal bezienswaardigheden. De Tower of London, de Tower Bridge, Buckingham Palace, Big Ben, het Palace of Westminster, het reuzenrad Londen Eye en Windsor Castle zijn allemaal populaire bezienswaardigheden in de regio Londen. Maar ook buiten de hoofdstad heeft het Verenigd Koninkrijk veel te bieden.

De stad Bath
De historische stad Bath staat bekend om haar natuurlijke warmwaterbronnen en is vooral gebouwd in de zogenaamde bathsteen. Dit is een soort honingkleurige kalksteen die in Zuidwest-Engeland voorkomt. Er is ook een museum waar bezoekers de oude Romeinse badhuizen en tempels kunnen bekijken.

Stonehenge
De reusachtige steenblokken van Stonehenge zijn wereldwijd bekend en werden in 1986 erkend als UNESCO-werelderfgoed. Er bestaan talrijke mysteries rond deze steencirkel. Wetenschappers geloven dat het monument rond 5000 jaar oud is. Daardoor is er maar heel weinig informatie beschikbaar over de oorspronkelijke functie en het bouwproces. Archeologen vermoeden dat het bouwproces minstens 1500 jaar in beslag heeft genomen en dat de steencirkel verschillende keren werd omgebouwd. Tot vandaag de dag is het niet duidelijk hoe de mensen toen de steenblokken vanaf 300 km afstand naar deze plek konden brengen zonder moderne machines. De precieze functie is verder ook onbekend.

Het nationaal park Lake District
Dit nationaal park ligt in het noordwesten van Engeland en omvat een gebied van 2.362 km². Het park werd opgericht in 1951 en bevat een aantal kraakheldere meren en alle Engelse bergtoppen van meer dan 900 meter. Dit is een prima gebied voor wandelingen, om van het prachtige uitzicht te genieten en om tot rust te komen. Voor reizigers die van natuur houden is dit een aanrader.

Lulworth Cove
Dit gedeelte van de zuidelijke Engelse kust biedt een adembenemend uitzicht. De unieke vorm werd door het smeltwater uit de laatste ijstijd gevormd. Lulworth Cove is heel populair onder toeristen en staat bekend als een van de indrukwekkendste natuurwonderen in de regio Zuidwest-Engeland. Dit gedeelte van de kust maakt deel uit van de UNESCO Jurassic World Heritage Coast en staat sinds 2001 op de werelderfgoedlijst.

Alnwick Castle
Houdt u van Harry Potter? Dan heeft u in het kasteel Alnwick Castle de kans om de plek van de filmopname van de eerste en tweede Harry Potter film te bekijken. Dit enorme kasteel ligt in het noordoosten van Engeland, vlak bij de Schotse grens. Het werd in de tiende eeuw gebouwd door een Normandiër en werd in 2016 door 600.000 mensen bezocht.

Glenfinnan viaduct: een ritje met de Zweinsteinexpress
Nog een bekende plek uit de Harry Potter films is de trein waarmee Harry Potter en zijn vrienden naar de toverschool Zweinstein rijden. Deze treinroute bestaat echt en bevindt zich in het noordwesten van Schotland. Officieel wordt de trein the Jacobite Train genoemd. Tijdens een rit in deze stoomtrein kunt u genieten van het pittoreske landschap. De route begint in de stad Fort William en eindigt in het dorp Mallaig.

Het beruchte meer van Loch Ness (Schotland)
U kent vast de verhalen over het monster van Loch Ness dat zich in dit beruchte meer zou verschuilen. Loch Ness is een meer dat zich over 36 km uitstrekt. Op zijn breedste punt is het meer 1,6 kilometer breed. De maximale diepte is niet duidelijk, maar wetenschappers vermoeden dat Loch Ness ongeveer 270 meter diep is. De omgeving rondom het meer is een perfecte plek voor wandelingen in de Schotse Hooglanden of een bezichtiging van de ruïne van het oude kasteel Urquhart Castle.

Economie en valuta

Het Verenigd Koninkrijk is een welvarend land en staat op de zesde plaats van de landen met het hoogste bruto binnenlands product (BBP) wereldwijd. Het land heeft een diensteneconomie. De dienstensector maakt 82% procent van de economie uit en maar 0,5% van het BBP wordt door inkomsten door de landbouw gegenereerd.

Tijdens de coronapandemie in 2020 kromp de economie met 9,9% en korte tijd na de pandemie liep de inflatie tot 11,1% per jaar op. Dit heeft voor veel problemen gezorgd in de Engelse bevolking en het bedrijfsleven. Vooral energie werd ineens veel duurder. De Russische aanval op Oekraïne was mede verantwoordelijk voor de prijsstijging. Er was zelfs sprake van een crisis wat betreft de kosten van levensonderhoud. In 2024 groeide de economie van het Verenigd Koninkrijk met 0,9% en de inflatie bedroeg 3%.

Bekende (deels) Britse bedrijven zijn BP, Unilever, HSBC Holdings, Shell en AstraZeneca. De nationale munt in het Verenigd Koninkrijk is het Britse pond (GBP).

Veiligheid en gezondheid

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken vermeldt geen bijzondere risico’s voor reizen naar het VK. De kleurcode is groen. Desondanks is het belangrijk om in de grote steden altijd de waardevolle spullen in het oog te houden.

Gezondheid
In het Verenigd Koninkrijk heet de nationale gezondheidsdienst NHS (National Health Service). Reizigers met een EHIC kaart (Europese zorgverzekeringskaart) hebben recht op noodzakelijke medische zorg tijdens een tijdelijk verblijf in het VK. Het is aanbevolen om voor vertrek een EHIC kaart bij uw zorgverzekering aan te vragen. De zorgverlener (bijvoorbeeld arts of ziekenhuis) vraagt de kosten terug bij de zorgverzekeraar in uw thuisland. Uw zorgverzekeraar bepaalt welke kosten uiteindelijk door u betaald moeten worden en welke kosten vergoed worden.

Let op: dit is geen medische website, dus laat u ook altijd door uw huisarts voorlichten wat betreft vaccinaties en medicijngebruik voor uw reis naar het VK.

Visum

Europese reizigers hebben vanaf 2 april 2025 een elektronische reistoestemming (ETA) nodig om naar het Verenigd Koninkrijk te reizen. Het Verenigd Koninkrijk omvat Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland. Het ETA UK kunt u op deze website aanvragen. Reizigers met een paspoort van het Verenigd Koninkrijk of Ierland hebben geen ETA nodig. Met een ETA kunt u meerdere keren in het Verenigd Koninkrijk aankomen tijdens de geldigheidsduur van 2 jaar. Elk verblijf mag echter niet langer dan 6 maanden duren. Met een ETA Engeland zijn zowel toeristische reizen toegestaan als ook zakenreizen, een korte studie van maximaal 6 maanden en overstappen.